Đây là một bài viết trong chuỗi bài viết hướng đến người dùng máy tính thông thường. Tại sao không phải dành cho những ai có chuyên môn và kiến thức cao siêu về công nghệ thông tin? Vì các bài viết trong chuỗi bài viết này đơn giản chỉ là kinh nghiệm sử dụng thực tế của bản thân mình, không phải các kiến thức đào tạo bài bản và hàn lâm nên có thể không hợp với người đã được đào tạo về chuyên môn đó. Và đây cũng là điều mình mong mỏi khi tạo nên techcave.vn, không chỉ đem lại kiến thức, sự chia sẻ mà là sự có ích cho mọi người.
Mã độc là gì?
Theo trang securitybox.vn
Mã độc hay còn gọi là phần mềm độc hại (malware/malicious software) là một chương trình được bí mật chèn vào hệ thống mạng nhằm thực hiện các hành vi phá hoại. Khi xâm nhập thành công, mã độc có thể đánh cắp thông tin, làm gián đoạn hệ thống hoặc gây tổn hại tới tính bí mật, tính toàn vẹn và tính sẵn sàng của máy tính nạn nhân.
Có rất nhiều loại mã độc, chúng ta thường dùng từ vi-rút (virus) để nói về mã độc, thực ra cách hiểu này hơi thiếu một tý. Nên trong một số trường hợp, khi dùng mã độc, mọi người sẽ bị lầm tưởng rằng đó là một vấn đề đáng sợ, ghê gớm hơn cả vi-rút. Thực tế, vi-rút chỉ là một loại trong các loại mã độc mà thôi. Có thể kể đến một số loại như:
- Virus (Virus Hoax, Scripting Virus, File Virus)
- Trojan horse (Backdoor, Adware, Spyware)
- Ransomware – mã độc tống tiền
- Worm – sâu máy tính
- Rootkit
- Botnet
- …
Mọi người có thể tham khảo một số bài viết liên quan sau để biết chi tiết về định nghĩa, tính chất của từng loại nhằm dùng thuật ngữ đúng cho các trường hợp liên quan.
Xử lý mã độc như thế nào ?
Thực ra việc mọi người quan tâm nhiều hơn khái niệm về mã độc chính là xử lý mã độc như thế nào. Trong phạm vi bài viết này, mình sẽ chỉ đề cập đến việc xử lý mã độc máy tính.
Giải pháp đơn giản cực kỳ: “CÀI ĐẶT VÀ CẬP NHẬT THƯỜNG XUYÊN PHẦN MỀM DIỆT VIRUS (MÃ ĐỘC)”. Nhưng, chính sự đơn giản và ngắn gọn đấy lại không hề đơn giản. Rất may mắn, khó quá đã có người khác lo, mình chỉ cần sử dụng thôi. Khó vì một số vấn đề sau đây:
- Không có kinh phí để mua phần mềm diệt virus nên muốn tìm giải pháp miễn phí
- Máy tính vì một số lý do không được kết nối internet để tải, cập nhật và kích hoạt phần mềm
Hiện tại, mình đang dùng một số giải pháp:
- Phần mềm diệt virus miễn phí của Kaspersky (Kaspersky Free 2018 18.0.0.405): Phần mềm này miễn phí, cần có mạng internet để kích hoạt và cập nhật cơ sở dữ liệu. Không hỡ trợ Windows 11.
- Phần mềm diệt virus bản quyền, có dùng thử, hỗ trợ cài đặt offline Kaspersky Endpoint Security for Windows
- Phần mềm gỡ mã độc (chỉ hoạt động khi khởi chạy, không tự động quét và giám sát hệ thống liên tục), phù hợp với máy tính cấu hình quá yếu. Kaspersky Virus Removal Tool.
Đối với máy tính Windows 8, 8.1, 10, 11 tiến hành tải tại đây https://www.kaspersky.com/downloads/free-virus-removal-tool
Đối với máy tính Windows 7 trở về trước, sử dụng phiên bản cũ hơn tại https://support.kaspersky.com/kvrt2015
Bên cạnh đó, hiện tại công cụ Windows Security của Windows 10, 11 xử lý mã độc cũng khá ổn (theo cảm nhận của bản thân mình) nên nếu không cài thêm phần mềm bên thứ 3 thì mình không nên tắt chức năng bảo vệ của Windows Security.
Đề phòng mã độc như thế nào ?
Đề phòng mã độc tốt nhất là nên nâng cao nhận thức của bản thân về tác hại và thiệt hại của mã độc có thể gây ra. Từ đó, có biện pháp sao lưu dữ liệu phù hợp, không sử dụng các phần mềm, tập tin cài đặt không rõ nguồn gốc, hạn chế kết nối và sử dụng các USB nghi đã dính mã độc khi chưa xử lý, …
Bên cạnh yếu tố kỹ thuật như cài đặt phần mềm diệt virus, sao lưu dữ liệu thì yếu tố cốt lõi vẫn nên nâng cao hiểu biết và nhận thức của chính mình và người xung quanh. Đừng để mất bò mới lo làm chuồng như những vụ việc dữ liệu bị đánh cắp, mã hóa và đòi tiền chuộc. Chúng ta luôn nhớ rằng, không có gì là tuyệt đối nên hãy chuẩn bị cho trường hợp xấu nhất.
Kết luận
Việc giới thiệu các phần mềm trên là do bản thân đã sử dụng và cảm thấy phù hợp. Nên hy vọng bài viết này có thể chia sẻ để mọi người cùng sử dụng. Mình không có ý chê sản phẩm này hay đề cao sản phẩm khác, tất cả chỉ là cảm nhận cảm tính của mình qua quá trình sử dụng.
