Đây chỉ là đôi dòng những gì mình đã được trải nghiệm vào sáng nay (10/7/2022) tại cuộc thi Tin học trẻ khu vực miền Trung với tư cách là một người thăm quan tự do. Nên sẽ chỉ là những nhận xét đơn phương, có lẽ phù hợp hoặc không phù hợp.
Chi tiết hơn về cuộc thi này: Báo Thanh niên
Bên cạnh các bản thi về lập trình thuật toán thì thứ cuốn hút ở cuộc thi sáng nay mà mình đã thấy là Bảng D2 và D3. Bảng D2 thi sản phẩm sáng tạo dành cho học sinh THCS (phần mềm, phần cứng hoặc sản phẩm tích hợp). Bảng D3 thi sản phẩm sáng tạo dành cho học sinh THPT (phần mềm, phần cứng hoặc sản phẩm tích hợp). Mỗi đội có tối đa 2 thành viên, có thể có giáo viên hướng dẫn. Sản phẩm dự thi chưa từng đạt giải ở các cuộc thi, hội thi cấp quốc gia, quốc tế. Các sản phẩm này cuốn hút tới mức mình phải lân la lại hết tất cả các sản phẩm để học hỏi về cách thức hoạt động và ý tưởng của các em. Tuy nhiên mình sẽ chỉ kể lại một vài sản phẩm mình thấy thú vị.
Vừa mới tới khu vực triển lãm của cuộc thi một mô hình gương thông minh đập ngay vào mắt mình. Và nó thực sự thu hút mình, vì trước đây mình từng làm về MagicMirror nên rất tò mò về sản phẩm của đội này. Ý tưởng của đội này là xây dựng một quy trình hướng dẫn rửa tay an toàn, gương thông minh vừa đóng vai trò là một chiếc gương thông thường, vừa hiển thị các quy trình kết hợp với các cảm biến như xả nước, lấy xà phòng, sấy khô. Các bạn kết hợp mô hình gương thông minh với các cảm biến, thú vị ở chỗ sau khi lấy xà phòng, sẽ tính thời gian rửa tay, phải đủ tối thiểu 30 giây (cái này mình không nhớ rõ) thì mới thực hiện mở van nước, như vậy đảm bảo việc rửa tay thực hiện đúng cách. Sản phẩm này sử dụng Raspberry kết hợp với Arduino, các bạn dùng Arduino để điều khiển các thiết bị ngoại vi khác và Raspberry để hiển thị thông báo trên gương. Nếu các bạn sử dụng luôn chân GPIO của Raspberry điều khiển luôn thì tuyệt vời hơn nữa. Nhưng như vậy mình cũng đã thấy quá tuyệt vời rồi.
Mình thấy các bạn làm sản phẩm về IoT khá nhiều, các mô hình nông trại thông minh và nhà thông minh. Có mô hình chăm sóc cây, tích hợp camera và xử lý ảnh để nhận biết sâu bệnh. Có mô hình nhà thông minh dành cho người khiếm thính, khiếm thị nên sử dụng cử chỉ tay để bật tắt đèn. Trước đây mình có làm về smart home nên cũng có gợi ý các bạn một số từ khóa như ESPHome, Home Assistant. Đối với đội nhà thông minh dành cho người khiếm thính, khiếm thị các bạn sử dụng Raspberry để xử lý ảnh cử chỉ từ camera, mình cũng có gợi ý thử sức với Jetson Nano và Kinect. Các bạn có vẻ rất hứng thú khi có những từ khóa mới để tìm hiểu. Thật sự mà nói, khi mình bằng tuổi các bạn (có bạn chỉ mới lớp 8) thì mình còn chưa biết gì về IoT chứ đừng nói là thực hiện được những sản phẩm như vậy. Nên nếu các bạn có đọc được blog này, thì xin gửi đến các bạn sự ngưỡng mộ nhất có thể.
Bên cạnh IoT thì có cả các sản phẩm về thực tế ảo, các bạn xây dựng một trò chơi trên nền tảng Unity, tựa game về lịch sử và cho phép trải nghiệm trò chơi qua kính VR. Sản phẩm này thực sự cho mình rất nhiều bất ngờ, vì mình không nghĩ rằng các bạn đã tiếp cận và làm chủ công nghệ nhanh chóng như vậy. Phải nói là hôm nay đi xem các bạn ấy làm sản phẩm mà mình học lõm được rất nhiều thứ, thậm chí định hướng một vài dự án nghịch vui (pet project) của mình trong tương lai.
Trong những năm gần đây, mình đã nghe đồn rằng các cuộc thi Khoa học Kỹ thuật dành cho học sinh có nhiều sản phẩm sử dụng Machine Learning, Deep Learning, Computer Vision mà mình không tin. Nay tận mắt chứng kiến mới thấy là bản thân thực sự tụt hậu. Nay có một đội làm sản phẩm về cảnh báo khoảng cách an toàn trong Covid bằng xử lý ảnh và deep learning. Các bạn code bằng C++, khủng khiếp thật sự. Một đội thì phát triển mã nguồn mở deep learning trong hỗ trợ người khiếm thị. Mặc dù các bạn chưa hiểu rõ như thế nào là mã nguồn mở, giấy phép mã nguồn mở là gì, nhưng phải thực sự hoan hô tinh thần của các em.
Thật sự thì về phần làm các sản phẩm tích hợp này có nhiều sản phẩm cực kỳ hay. Phải kể thêm mô hình thiết bị hỗ trợ chống hại mắt cho người ngồi máy tính (chờ các bạn thương mại hóa mình sẽ ủng hộ, đúng thứ đang cần). Hay mô hình thu pin cũ đổi pin mới, mặc dầu sản phẩm này còn mới sơ khai nhưng tiềm năng phát triển và hoàn thiện là cực kỳ lớn. Hay mô hình tàu thu rác thải tự động, máy mượn – trả sách tự động, robot hỗ trợ giáo viên kiểm tra bài cũ,…. Tất cả các mô hình đều tuyệt vời, mình thực sự ấn tượng. Và mình thấy rằng, thứ giới hạn các bạn là năng lực kỹ thuật chứ không phải là ý tưởng, các bạn có những ý tưởng thật sự tuyệt vời.
Bên cạnh các sản phẩm về tích hợp thì những phần mềm các bạn xây dựng cũng rất hay. Nay mình thực sự bất ngờ về việc Scratch, App Inventor có thể làm được nhiều thứ hay ho đến thế. Không chỉ dừng lại ở Scratch, App Inventor nhiều nhóm còn sử dụng thành thạo các ngôn ngữ lập trình khác, xây dựng các trang với giao diện cực kỳ bắt mắt tiêu biểu như trang về về chống bạo lực gia đình, mình thực sự rất trông mong sản phẩm đấy được đẩy lên môi trường internet. Các bạn khiến mình phải nhìn lại bản thân, vì xưa nay mình cũng làm web nhưng không thể nào trau chuốt và đẹp như các bạn.
Ngoài các sản phẩm này, nay mình hoàn toàn sụp đổ về phần thi Robotics bảng R1 (tiểu học), R2 (THCS). Ở phần thi này, mình thấy các bạn lập trình và điều khiển các robot một cách thật sự rất khéo léo và chuyên nghiệp. Mình không thể ngờ rằng, với độ tuổi như các bạn, đã có thể làm tốt những việc như kia.
Phải nói rằng, đi xem cuộc thi này, vừa động lực để bản thân cố gắng nỗ lực hơn. Nỗ lực để không bị tụt hậu, đồng thời, cũng xem xét cách thức để truyền đạt lại những kiến thức và kinh nghiệm mình đã có trong thời gian làm lập trình. Hy vọng sang năm, mình sẽ được dẫn dắt một đội thi đến với một sân chơi bổ ích và sáng tạo như thế này.
